Kâğıt tabakaların, bir araya getirilerek broşür, dergi, kitap ve benzeri ürünler haline getirilmesine ciltleme denir. Kelime anlamı olarak toparlamak anlamı taşıyan deri yani cilt, kitabı koruma görevi görür. Günümüzde mukavva başta olmak üzere kâğıt, plastik ve bez niteliğindeki malzemelerle kapak oluşturulur.

Belirli aşamalar sonrasında entelektüel aktiviteler için kullanılan kitap gibi ürünler ortaya çıkar. İlk olarak basılı halde olan materyaller birer birer katlanır. Daha sonra önceden belli olan sıralamasına göre dizilir. Makine veya manuel olarak elle yapılabilmektedir. Son olarak kullanım ve maliyet gibi etkenlere bağlı olarak ciltleme işlemi gerçekleşir.

Ciltleme Türleri Nelerdir?

Uygulama açısından elverişlilik, uzun ömürlü olması, kolay kullanım ve maddi açılardan farklılaşan ciltleme türleri bulunmaktadır.  Tutkallama, telle dikiş, iplikle dikiş ve mekanik yöntem olmak üzere gruplandırılır.

Tel ile dikiş yöntemi sırasında iki farklı uygulama türü söz konusudur. Kağıdın boyutu ve toplamdaki sayfa sayısı etkili olmaktadır. Sırttan telle dikme, uygulama kolaylığı ve bütçe dostu olması sebebiyle ön plana çıkar. Genellikle katalog ve broşür gibi ürünlerde tercih edilir.

Üstten telle dikiş ise sayfa adedi itibariyle sırttan ciltlenemeyen ürünlerde kullanılır. Dergi, fatura ve romanlar, üstten dikiş ile yapısı korunur. Okuyucular için olumsuz yönlerinden biri sayfaların birbirinden ayrılma riski mevcuttur. Son aşamada, uzun ömürlü olmasını sağlamak için tutkallama işlemi uygulanır.

İplikle dikiş, sayfaların arka bölgelerinden delinerek birleştirilmesidir. Naylon veya pamuk materyallerinden oluşan ipler kullanılır. Gelişen matbaa ve basım makine teknolojisi ile yerini mekanik cilt yöntemine bırakmıştır.

Tutkallama, zaman açısından en kısa süren ciltleme tekniğidir. Elle ya da makineler yardımıyla gerçekleştirilebilir. Kâğıt tabakaların dış kısımlarına uygulanan tutkal, sayfaların kopmasını önlemektedir.

Bilinen diğer ciltleme teknikleri şunlardır;

• Amerikan Cilt: Seri olarak basılan yayınlarda başvurulan bir yöntemdir.
• Sıvama Cilt: Okuyucular tarafından uzun yıllar boyunca dayanıklılığı sebebiyle tercih edilen bir üründür.
• Spiral Cilt: Masa üstü ya da duvar takvimlerinin yapımında kullanılır. Çoklu sayfalardan oluşan materyallerin birleştirilme işlemidir.
• Helezon Cilt: Spiral cilt tekniğine oldukça benzemesiyle bilinir. Farklı olarak delik oluşturma sırasında kullanılan mekanizma değişmektedir. Kişiler tarafından spiral cilt daha fazla talep alır.
• Mekanik Cilt: Metal ve plastik malzemelerinden yapılan spirallerle kapak yerleştirilir. Uzun ömürlü olması sebebiyle öne çıkmaktadır.